Schrijven naar je-zelf is ook schrijven naar jouw gevoel en daar woorden aan geven. Ook als je er liever van wegvlucht. Ook als je eigen woorden door je heen snijden als een zwaard.
Het lukte me lang niet om mijn eigen gevoel te benoemen, laat staan ernaar te luisteren. Maar gevoelens die niet gezien worden, verdwijnen niet. Nee, ze nestelen zich ergens in je lichaam tot je de kracht hebt gevonden om ze eindelijk onder ogen te komen. Daar werd ik deze maand nog aan herinnerd.
Want elk jaar, ergens in september duikt die gedachte weer op. Meestal op een onbewaakt moment, ergens onderweg of bij het horen van een liedje dat herinneringen met zich meedraagt:
Het had deze maand haar verjaardag kunnen zijn.
Kan je iemand dankbaar zijn die er nooit echt is geweest? Een vruchtje in mijn buik. Een vage echo. Een naam die ik zelden met iemand deel. En toch ben ik haar dankbaar om wat ze in die korte tijd met me deed. Ze droeg amper leven in zich en toch schudde ze me wakker.
Verdriet toelaten
Ze leerde me dat iedereen recht heeft op haar verdriet. Wat voor zin heeft het om iemand te troosten met rationele argumenten? “Het is beter zo”, “Het had nooit gezond geweest” en zelfs ” Je bent jong, je wordt wel opnieuw zwanger”. Alsof je het ene leven gewoon kon vervangen door een ander.
Die woorden hielpen niet, integendeel. Ze gaven me het gevoel dat mijn verdriet misplaatst was en ik niet mocht rouwen. Ik duwde het weg tot mijn hele lichaam pijn deed. Uiteindelijk leek het makkelijker om boos te zijn dan verdrietig. Boos op mezelf maar ook op anderen, die evenmin schuld droegen.
Tot ik de kracht van schrijven terugvond en ik eindelijk woorden kon geven aan wat ik voelde. Zo gaf schrijven mij steun tijdens mijn rouwproces. Want daar ben ik haar het meest dankbaar voor. Na tien jaar zonder schrijven, gaf zij me mijn woorden, mijn pen terug. Zonder haar, geen Schrijven naar je-zelf. Zonder haar had ik nooit zo intens kunnen leven als nu.
Rouwproces na een miskraam
Na mijn miskraam had ik de neiging om te zwijgen over mijn verdriet. Toen ik wel de moed vond om erover te praten, leerde ik dat ik lang niet de enige was. Elke zwangerschap is een klein wonder, bij ongeveer één op zeven vrouwen loopt het mis. Schrijven over mijn ervaringen, hielp me ook om het gesprek aan te gaan met anderen. En die gesprekken waren stuk voor stuk belangrijke stappen in mijn rouwproces.
Elk gevoel mag er zijn
Deze woorden zijn voor een meisje, dat alleen ik heb gekend. En ook voor iedereen die een pril leven verloor.
Omdat elk verdriet er mag zijn.
Altijd
Zo lang het nodig is.
